قیصر؛آموزگار فروتن شعر

اعتدال نخبگان -علی اصغر سیدابادی / قیصر امین پور یکی از شاعران کم شماری است که توانسته است بدون حضور پر رنگ در مطبوعات و محافل ادبی ، محبوبیت ویژه ای در میان خوانندگان امروز شعر بیابد . در صفحه های ادبی روزنامه ها و مجله های روشنفکری به ندرت نامی از او پیدا می کنید ، اما کافی است در اینترنت نام او را در یکی از موتورهای جست و جو گر بنویسید تا از وبلاگ های بسیاری سر درآورید که او را و شعرش را دوست دارند و بعد با هر یک از شاعران زنده روزگارمان مقایسه کنید تا به محبوبیت او پی ببرید. آثار او آرام آرام بدون این که حامیان پروپا قرصی در میان ما روزنامه نگاران داشته باشد ، راه خود را گشوده است و تا اینجا پیش آمده است.

امروز خوانندگان شعر او را به عنوان یکی از محبوب ترین شاعران زنده روزگار می شناسند ، اما برای نسل ما نام او معناهای دیگری را نیز دارد. در روزهایی که لحن رسمی و ایدئولوژیک نه تنها مدرسه و دانشگاه که ادبیات ما را نیز رنگ دیگری زده بود ، قیصر امین پور و فریدون عموزاده خلیلی و چند تن دیگر مجله ای را بنیان نهادند که واکنشی بود به این لحن و زبان و مهم تر از آن ، آن جا را تبدیل به مکتبی تبدیل کردند برای نوجوانانی که در جست و جوی ادبیات بودند . قیصر امین پور را بارها و بارها می شد در گوشه ای از دفتر مجله سروش نوجوانان دید که کنار نوجوان یا جوانی نشسته است و شعری را می خواند و درباره اش حرف می زند . تردید ندارم که سطرهای درخشانی از شعرهای بسیاری ، از پیشنهادهای او سرچشمه گرفته اند که بی دریغ هدیه کسی می شد که از او راهنمایی می خواست.

مجله سروش نوجوانان تنها یک مجله نبود و اثبات این ادعا امروز با نام بردن از بسیاری از نوجوانان آن دوره که اینک هر کدام از آنان از شاعران و نویسندگان و روزنامه نگاران برجسته روزگار خویش اند ، به آسانی میسر است ، اما او و دوستانش تا ایستگاه مجله سروش نوجوان برسند ، راهی نسبتا طولانی را آمده بودند.

او شعر را از حوزه هنرو اندیشه اسلامی شروع کرده بود که پایگاهی بود برای جوانانی که دلبسته ادبیات و هنر بودند و بیش از آن مومن به انقلاب اسلامی و می خواستند ، ادبیات در خدمت این ایمان نوآیین باشد . نخستین شعرهای او حاصل این دلبستگی و ایمان است ، دلبستگی و ایمانی که رفته رفته متحول شد و نوبت عاشقی فرا رسید و اکنون او بیش از هرچیزی از عشق می گوید و به جای تامل در رویدادهایی که رنگ روز دارد به موضوع هایی می اندیشد که روز رنگشان را نمی برد.تحول در شعر قیصر هم پای تحول در نگاه نسل او رخ می دهد ، تحولی تدریجی و آرام . مرور شعرهای قیصر به ترتیب سرایش آن ، می تواند تصویری از تحول تدریجی نگاه یک نسل ارائه دهد ، تصویری شاعرانه که هرچه به امروز نزدیک می شویم ارزش های زیبایی شناسانه اش پر رنگ تر می شود و جای ارزش های سیاسی و اجتماعی را می گیرد و به شعری یگانه دست می یابیم که حاصل تجربه های شخصی اوست.

سید حسن حسینی ، محسن مخملباف و فریدون عموزاده خلیلی نیز از دیگر کسانی بودند که چنین تجربه ای را از سر گذراندند . آنان همراه گروهی دیگر در سال ۱۳۶۶ با حوزه هنری اختلاف پیدا کردند و با آن خداحافظی کردند و هریک به راهی رفتند و قیصر از مجله سروش نوجوان سر در آورد و تا سال ها در کنار فعالیت های ادبی اش در آن جا ماندگار شد.

قیصر امین پور اگر چه برای نوجوانان نیز شعر می گوید و توانسته است جایزه ماه طلایی را به عنوان یکی از بهترین شاعران کودک و نوجوان در ۲۰ سال اخیر از آن خود کند ، اما آن چه از این بخش فعالیت های او و به خصوص در سروش نوجوان چشمگیر است ، تاثیری است که به عنوان آموزگاری غیر رسمی و فروتن روی نسلی از جوانان و نوجوانان گذاشته است ، اما اتفاقی که برای محمود کیانوش در شعر افتاده است و شعر های کودک و نوجوانش ، شعرهای دیگر او را تحت شعاع قرار داده ، برای قیصر اتفاق نیافتاده است و شعرهای بزرگسالش بسیار بیش تر از شعرهای نوجوانش مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است . قیصر از سال ها پیش در کنار شعر به پژوهش و حضوردر دانشگاه نیز توجه داشته است و اکنون به عنوان استاد دانشگاه تهران فعالیت می کند . او هم چنین مولف یکی از جدی ترین کتاب ها در معرفی شعر معاصر ایران با نام ” نوآوری و سنت در شعر معاصر ایران ” است . هم چنین چندی پیش کتاب دیگر او در این حوزه با نام “شعر و کودکی ” منتشر شده است.

در زمینه شعر نیز اگر چه او در هه ۶۰ ، چهار کتاب برای نوجوانان و دو کتاب برای بزرگسالان منتشر کرده است و در میان شعرهای این کتاب ها نیز می توان آثاری درخشان یافت ، اما نقطه تحول کارهای قیصر را باید ” آینه های ناگهان ” ( نشر افق ) دانست که آغازگر دروه جدید ی در شعر اوست که بعد با کتاب هایی چون ” گزینه اشعار” و ” گلها همه آفتابگردان‌اند” ( نشر مروارید) تکامل یافت.