مُهر خروج از فهرست آثار تاریخی ثبت شده ملی این بار با حکم دیوان عدالت اداری بر پیشانی خانه تاریخی بچاری آبادان خورد تا سرنوشت این اثر را در هاله ای از ابهام فرو برد.
نخبگان: اثر تاریخی خانه بچاری در آبادان یک ماه پیش از فهرست آثار ملی کشور خارج شد، خبری که با سکوت عجیب فعالان و دوستداران میراث فرهنگی خوزستان مواجه شد و تا امروز که رییس اداره میراث فرهنگی آبادان از این موضوع پرده برداشت، هیچ یک از این فعالان واکنشی به این رویداد نشان نداده است.
تلاش برای خروج این اثر از فهرست آثار ملی از سوی مالک وصحبتها و وعده های متولیان میراث فرهنگی برای خرید آن از مالک ومتوقف کردن این روند، از همان ابتدای ثبت ملی آن به راه افتاد ولی اکنون با خروج این بنای ملی از فهرست آثار تاریخی کشور ، به نظر می رسد این ماراتن به پایان رسیده و این اثر به سادگی در معرض فروش یا تخریب قرار گرفته است.
**تایید رسمی خبر
رییس اداره میراث فرهنگی آبادان گفت: خانه تاریخی بچاری آبادان ماه گذشته از فهرست ثبت ملی آثار تاریخی ایران خارج شد.
سجادپاکگهر چهارشنبه در گفتوگویی درباره علل خروج این بنای تاریخی از فهرست آثار ملی گفت: این بنای تاریخی در تملک میراث فرهنگی آبادان نیست و مالک خصوصی دارد که پس از شکایت وی دیوان عدالت اداری حکم خروج این بنا از فهرست آثار ملی را صادر کرد.
وی خاطرنشان کرد: اگر نهاد یا ارگانهای دیگر بتوانند این بنا را به تملک خود در آورند ،می توانیم دوباره آن را ثبت و مرمت کنیم.
وی اضافه کرد: به مالک پیشنهاد دادیم این خانه تاریخی را با زمینی معادل ارزش آن در منطقه ای دیگر معاوضه کند که به نتیجه نرسید.
رییس اداره میراث فرهنگی آبادان توضیح داد: مبلغی که مالک خانه برای فروش آن پیشنهاد داده از ارزش مادی واقعی بنا بیشتر است که تامین این مبلغ از عهده اداره میراث فرهنگی آبادان ساخته نیست .
بیان کرد: درهمین راستا اکنون برای خرید این خانه از مالک خصوصی در حال مذاکره و رایزنی با منطقه آزاد اروند (برای مداخله و تامین اعتبار لازم)هستیم که امیدواریم به نتیجه برسد.
وی با تاکید بر این که خانه بچاری آسیب دیده و نیاز به مرمت دارد گفت: مذاکره با شهرداری برای تملک آن از دیگر تلاشهای اداره میراث فرهنگی آبادان برای حفظ این اثر است.
*** خانه بچاری را میفروشم
خانه تاریخی بچاری در آبادان و روبهروی سینما نفت این شهر واقع شده که سوم شهریور سال ۱۳۸۲پس از گذراندن تمام مراحل قانونی به شماره ۹۹۶۸ در فهرست آثار ملی ایران جای گرفت این بنا با طراحی خاص در ۲ طبقه و در دوره حاکمیت شیخ خزعل در خوزستان ساخته شد که چوببریهای زیبا و حالت ایوانی از مشخصه های معماری آن است.
این بنای تاریخی که به گفته کارشناسان میراث قدمتش به دوران قاجار میرسد پس از ثبت ملی با اعتراض مالک رو به رو شد و مالک بااین ادعا که این بنا قدمت تاریخی ندارد ،خواهان خروج این بنا از ثبت شد و پروسه ای حقوقی برای این کار آغاز کرد.
مالک خانه بچاری می گوید :موضوع فروش این خانه ۱۳ سال است که در جریان است، با گذشت این سالها هنوز اقدام عملی از سوی میراث فرهنگی برای خرید خانه صورت نگرفته است.
عبدالامیر بچاری گفت: موافق فروش خانه به اداره میراث فرهنگی آبادان هستم و هیچ گونه مشکلی ندارم اما اداره میراث فرهنگی ظاهرا توان پرداخت قیمت این ملک را ندارد.
وی تصریح کرد: این خانه اصلا تاریخی نیست اما حالا که برای میراث فرهنگی خوزستان ارزشمند است و قصد حفظ آن را دارد می تواند آن را هر چه سریع تر از من مالک خریداری کند.
مالک خانه بچاری بیان کرد: مبلغی که برای خرید این خانه از سوی میراث فرهنگی پیشنهاد شده ،مطابق با ارزش واقعی و کارشناسی ملک نیست و نمیتوانم ملک را به مبلغی کمتر از ارزش واقعیاش بفروشم، اگر هم قرار باشد زمینی دیگر را به عنوان معاوضه با ملک به من پیشنهاد دهند فقط در صورتی قبول میکنم که ارزش آن با ملک فعلیام برابری کند نه اینکه زمینی حتی چند هکتاری در حاشیه شهر پیشنهاد بدهند که فاقد ارزش چندانی است.
***بی اطلاعی وسکوت معنادار دوستداران میراث
درهمین حال امید نوری، مسوول انجمن دوستداران میراث فرهنگی آبادان و خرمشهر ۲ روز پیش طی مصاحبه ای گفت:’ مالک بنا برای خارج کردن خانه بچاریهای آبادان از فهرست آثار ثبتشده در تلاش است، وی طی شکایتی، درخواست خروج این خانه از فهرست آثار تاریخی را کرده و در صورت قطعی شدن رای دادگاه ! امکان تخریب این بنای ارزشمند تاریخی وجود دارد.’
این اظهارات حاکی از بیاطلاعی انجمن دوستداران میراث فرهنگی مزبور از آثار تاریخی شهرشان است چراکه حتی از خروج این بنا از ثبت ملی-که یک ماه از آن می گذرد- اطلاعی ندارد.
پیش از این اثر تاریخی بناهای دیگری چون بالکن مهدیان در اهواز، سرای عجم در اهواز، خانه تاریخی بهبهانی در رامهرمز نیز به همین ترتیب از ثبت ملی خارج شدند که فرجام همه آنها به تخریب منتهی شد.
در آخرین اتفاق ازاین دست ، سرای عجم در تاریخ ۱۷ تیر ماه ۹۲ از فهرست آثار ملی خارج شد شبانه توسط مالک تخریب شد.
از این رو سکوت خبری که این رویداد با آن مواجه شده به نظر عجیب می آید.
از آنجه که براساس شواهد و تجربه های پیشین، نباید امیدوار بود که سرنوشت جالبی در انتظار بناهایی ازاین دست که از فهرست آثار ملی خارج می شوند باشد.
اکنون با خروج ‘خانه تاریخی بچاری’ سرنوشت آن در هاله ای از ابهام قرار گرفته ، علاقمندان نگران میراث فرهنگی می پرسند آیا می توان با تدبیر بهتر ،این بار سرنوشتی غیر از تخریب، برای پرونده یک اثر ملی رقم زد؟