از ورشکستگی آبی تا ناک اوت شدن!!! نوشتاری از مهرداد تقیان

تاریخ انتشار: شنبه 19 تیر 1400 | 18:48 ب.ظ
از ورشکستگی آبی تا ناک اوت شدن!!! نوشتاری از مهرداد تقیان زمان مطالعه: ۳ دقیقه در اصلاح عامیانه، ورشکسته به فردی گفته می¬شود که به دلیل زیانهای انباشته، دیگر قادر به اجرای تعهدات و پرداخت بدهی خود نیست. روزی که برچسب ورشکستگی بر پیشانی صنعت آب نصب شد، در بیشتر حوضه¬های آبریز، مجموع مصارف از منابع آب مطمئن پیشی گرفته بود و افت سطح آب¬ زیرزمینی بسیار فراتر از حد […]
زمان مطالعه: ۳ دقیقه

در اصلاح عامیانه، ورشکسته به فردی گفته می¬شود که به دلیل زیانهای انباشته، دیگر قادر به اجرای تعهدات و پرداخت بدهی خود نیست. روزی که برچسب ورشکستگی بر پیشانی صنعت آب نصب شد، در بیشتر حوضه¬های آبریز، مجموع مصارف از منابع آب مطمئن پیشی گرفته بود و افت سطح آب¬ زیرزمینی بسیار فراتر از حد مجاز بود. اما همزمان با گسترش تحریم¬های ناجوانمردانه، شیوع بیماری کرونا و کندی حرکت چرخهای صنایع مهم و استراتژیک، صنعت آب دوباره فرشته نجات کشور شد. ترسالی شدید سال ۱۳۹۸ و به دنبال آن، بارش¬های نرمال سال ۱۳۹۹ در سایه الطاف الهی به وقوع پیوست. منابع آب جانی دوباره گرفت و تنها نقطه تکیه¬گاه و امید کشور برای خروج از بن بست و بحران های پیش رو شد. بسیاری از روستاییان مهاجر به دلیل تعطیلی کارخانجات و .. بیکار شدند و بازگشت به کشاورزی را تنها راه حل موجود برای خود یافتند. در واقع آب، صنعت پیشگام کشور برای غلبه بر بیکاری، تسکین فشارهای معشیتی و اقتصادی مردم و مهم تر از همه، کانونی برای حفظ امنیت غذایی کشور شد. برای عمل به منویات مقام معظم رهبری در خصوص جهش تولید، استفاده از آب و توسعه کشاورزی سنتی به عنوان ساده ترین راه حل از سوی مدیران وقت برگزیده شد تا جایی که سطح زیر کشت شلتوک استان خوزستان در تابستان ۱۳۹۹ به ۲۰۰ هزار هکتار رسید و بذر شادی و امید در دل کشاورزان جوانه زد که اگر چه در نوع خود بسیار کم نظیر بود اما نباید فراموش کرد از سبد منابع آب، هزینه بسیار هنگفتی پرداخت شد که پیامدهای جبران ناپذیر آن، اکنون کاملاً محسوس است و در واقع مفهوم توسعه پایدار، به ورطه فراموشی سپرده شد. علاوه بر آن، نیاز فزاینده برق کشور و عدم توسعه نیروگاههای حرارتی و تجدیدپذیر، با افزایش خروجی سدها و تولید انرژی مضاعف از نیروگاههای آبی در سال های پرآب ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ جبران شد و مشکلات تولید برق از دید عموم پنهان ماند و فراموش شد.
اگر چه امروز، هنوز هم به شرایط حدی و سخت خشکسالی نرسیده ایم اما در واقع به دلیل همین وزنه-های متعدد که بر شانه های صنعت آب کشور سنگینی می کند، اثر ضربات کمبود آب، بسیار مهلک¬تر از قبل حس شدنی است. اما ناگوارتر آن است که برای معضلات امروز، هیچ گزینه جایگزین و اصطلاحاٌ پلان B توسط سایر سازمان¬ها و دستگاههای اجرایی طراحی نشده است. آیا براستی فقط منابع آب کشور پاسخگوی تمامی این مشکلات است؟ چرا نظام نامه خشکسالی در کشور تاکنون طراحی نشده و وظیفه سایر سازمان¬ها و دستگاههای اجرایی در شرایط بحران کم آبی تبیین نشده است؟ برای پاسخگویی به بحران های مختلف این روزها شامل نرسیدن آب از مخازن سدها به تالاب، مشکلات برق کشور، کشت-های غیر مجاز آب بر، تعدیل آلاینده¬ها و پساب های ورودی رودخانه ها، پاسخگویی به مسایل معیشتی و اعتراضات و تجمع کشاورزان و .. سناریو از پیش تعریف شده ای وجود ندارد و تنها گزینه موجود روی میز جلسات فعلی همچنان رهاسازی بیشتر و بیشتر از سدها است. با این اوصاف، تاب آوری منابع آب مخازن در مقابل این همه انتظارات و فشارها تا چه حد است؟ آیا مخازن سدها جوابگوی مصارف ضروری تا افق زمانی مورد نظر خواهند بود؟ با روند فعلی و از دست رفتن ذخایر استراتژیک مخازن در تابستان جاری، سناریو کشور برای خشکسالی شدید سال آبی بعد چه خواهد بود؟ به نظر می رسد مثل همیشه تنها گزینه روی میز، امید به آسمان و نزولات جوی است. اما بدون تعارف این بار شرایط کشور با گذشته بسیار متفاوت است و خشکسالی شدید در سال آبی بعد می تواند ضربه نهایی را به پیکره زخمی صنعت آب وارد نماید و از ورشکستگی تا تا مرز ناک اوت شدن پیش ببرد. بنابراین شمارش معکوس از امروز آغاز شده است ۱۰ ..۹.. ۸…. آیا این بار هم صنعت آب خسته و رنجور از بار مسئولیت¬های متعدد و بیکران، قادر به ایستادن و مقاومت خواهد بود؟ برای یافتن پاسخ این سوال همچنان بایستی نظاره گر آسمان بود و فعلاً گزینه دیگری روی میز موجود نیست.

آخرين اخبار
پر بحث ترين
اینستاگرام نخبگان
محل كد آمار